Niedźwiedzie to jedne z największych i najpotężniejszych drapieżników, które żyją w Polsce. Krajobraz Polski wyznaczają różne gatunki tych zwierząt, w tym niedźwiedź brunatny, niedźwiedź karpacki, niedźwiedź polarny, niedźwiedź syryjski i niedźwiedź himalajski.
Niedźwiedź brunatny
Niedźwiedź brunatny, zwany także niedźwiedziem europejskim, jest jednym z największych ssaków lądowych żyjących w Polsce. Dorosłe osobniki osiągają wagę nawet ponad 300 kg. Zwierzaki te mają około 1,5 m wysokości w kłębie. Są to zwierzęta bardzo silne i odporne na trudne warunki. Ich sierść jest brunatna, która ma dodatkowe białe plamy na klatce piersiowej. Niedźwiedzie mają spiczasty ryj, a ich ucho charakteryzuje się małymi rozmiarami.
Niedźwiedź brunatny zamieszkuje lasy i góry w całej Europie, a także w Azji. W Polsce można go spotkać głównie w Karpatach, w Bieszczadach oraz w Sudetach. Niedźwiedzie te preferują lasy iglaste i mieszane, choć można je spotkać również w lasach liściastych. To bardzo płochliwe zwierzęta, które unikają kontaktu z ludźmi.
Niedźwiedzie żyją samotnie lub w niewielkich grupach. Są zwierzętami wszystkożernymi, ale najczęściej odżywiają się roślinami. W okresie jesienno-zimowym jedzą owoce, orzechy i miód, a latem zbierają jagody, trawy i zioła. Niedźwiedzie polują również na mięso, w szczególności na kozice, sarny i dziki.
Niedźwiedzie wydają z siebie charakterystyczne dźwięki, takie jak chrząkanie, mruczenie i skomlenie. Zimą zapadają w sen zimowy, który trwa od listopada do marca.
Niestety, niedźwiedzie brunatne są zagrożone wyginięciem i znajdują się pod ochroną gatunkową. Liczebność populacji w Polsce wynosi około 200-250 osobników.
Niedźwiedź karpacki
Niedźwiedź karpacki jest podgatunkiem niedźwiedzia brunatnego, którego zasięg występowania obejmuje Karpaty. Jest to jeden z największych i najwspanialszych drapieżników w Polsce. Populacja niedźwiedzi w Karpatach zaczęła maleć już w IX wieku, głównie ze względu na intensywny polowanie, niszczenie i zmiany w siedliskach naturalnych.
Aktualnie szacuje się, że na terenie Polski żyje około 200 niedźwiedzi karpackich. Niedźwiedzie te są bardzo ostrożne i unikają kontaktu z ludźmi, dlatego ich obserwacja w naturalnym środowisku jest niemożliwa dla przeciętnego turysty.
Od lat osiemdziesiątych ubiegłego wieku prowadzona jest akcja ochrony niedźwiedzi karpackich. Karpaccy naukowcy prowadzą badania nad populacją tych zwierząt i śledzą ich migracje oraz zachowania. Ważnym aspektem ochrony jest również edukacja społeczeństwa na temat niedźwiedzi i ich roli w ekosystemie Karpatach.
Dzięki tym działaniom populacja niedźwiedzi brunatnych karpackich zaczyna się odradzać i coraz więcej osób w Polsce zaczyna doceniać i szanować to piękne zwierzę.
Niedźwiedź polarny
Niedźwiedź polarny, zwany również białym niedźwiedziem, to jedyny gatunek niedźwiedzia, który żyje na lodowatych obszarach północnych. Można go spotkać w rejonach okołobiegunowych na obszarze Rosji, Kanady, Norwegii, USA (Alaska) i na Grenlandii. Niedźwiedzie polarny, ze względu na swoje białe futro, są idealnie przystosowane do zamieszkiwania w środowisku pełnym śniegu i lodu.
Biały niedźwiedź dorasta do około 2,5 metra długości i waży ponad 600 kilogramów, co sprawia, że jest to największy żyjący na lądzie drapieżnik. Charakterystyczną cechą niedźwiedzi polarnych jest ich dietetyczne uzależnienie od tłuszczu, pochodzącego głównie z fok, morsów i ryb. Ich ciało wyposażone jest w specjalistyczne narządy, które pozwalają im na przetrwanie w trudnych warunkach życia w Arktyce.
Niestety, populacja niedźwiedzi polarnych jest coraz bardziej zagrożona. Według Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody (IUCN), liczba białych niedźwiedzi spadła o około 30% w ciągu ostatnich trzech pokoleń. Głównym powodem tego spadku jest zmiana klimatu, która skutkuje topnieniem lodowców i zmniejszeniem się obszarów pokrytych lodem, na których żyją niedźwiedzie polarny.
Mimo tego, że biały niedźwiedź jest uznawany za gatunek zagrożony, wiele organizacji podejmuje się działań mających na celu ochronę tych zwierząt. Rządy krajów, w których żyją białe niedźwiedzie, wprowadzają różnorodne programy ochrony, w tym zakazy polowań handlowych i ochronę środowiska naturalnego. Dzięki tym działaniom liczba niedźwiedzi polarnych może zwiększyć się w przyszłości i pomóc w ochronie gatunku przed wymarciem.
Niedźwiedź syryjski i niedźwiedź himalajski
Niedźwiedź syryjski i niedźwiedź himalajski to dwa rzadko spotykane gatunki niedźwiedzi. Niedźwiedź syryjski, zwany również niedźwiedziem arabskim, zamieszkuje góry Libanu, Syrii i Turcji. Charakteryzuje się krótkim, gęstym włosem, ciemnobrązowym futrem i jasnymi znakami na pysku. Niedźwiedź himalajski, nazywany też niedźwiedziem tybetańskim, jest gatunkiem endemicznym dla regionu himalajskiego. Jego futro jest długie i białe, co stanowi optymalne przystosowanie do trudnych warunków klimatycznych w górach.
Obydwa gatunki są narażone na szereg zagrożeń, takich jak utrata siedlisk, polowania i kłusownictwo. Niedźwiedź syryjski został uznany za gatunek krytycznie zagrożony, a niedźwiedź himalajski za gatunek zagrożony wyginięciem przez Międzynarodową Unię Ochrony Przyrody. Wiele organizacji zajmuje się ochroną tych gatunków poprzez edukację społeczeństwa na temat ich znaczenia oraz ochronę siedlisk i walkę z kłusownictwem.
