W 2017 roku brytyjscy naukowcy odkryli, że mózg trzmieli jest bardziej złożony, niż się wydawało, i dla nagrody są w stanie wrzucić kulki do dziur. Nowe badanie entomologiczne przeprowadzone przez ten sam zespół pokazuje, że te owady mogą bawić się piłkami tylko dla zabawy, bez nagrody.

Już podczas poprzedniego eksperymentu naukowcy z University of Queen Mary w Londynie zwrócili uwagę na coś nieoczekiwanego. Niektóre pszczoły z własnej woli, bez bodźca w postaci cukru, toczyły drewniane kulki. To doprowadziło naukowców do wniosku, że być może owady lubią tę grę, tak jak kocięta lubią biegać za kłębkiem wełny.

W celu sprawdzenia tej hipotezy przygotowano eksperyment. Grupę trzmieli umieszczono na arenie, gdzie miały swobodny dostęp do jedzenia i drewnianych piłek. Wszystkie owady przynajmniej raz bawiły się piłką, a jeden z trzmieli bawił się nią 117 razy. To zachowanie wskazuje, że pszczoły czerpią przyjemność z gry, w przeciwnym razie nie robiłyby tego.

Druga runda eksperymentów polegała na wrzucaniu trzmieli do dwóch różnokolorowych pudełek. Jedno było puste, a drugie zawierało kulki. Następnie kulki zostały usunięte, ale owady nadal wolały przebywać w pokoju, w którym się bawiły. Pszczoły młodsze toczyły piłki częściej niż starsze, a samce bawiły się dłużej niż samice.

To jednak wciąż nie wystarczało, aby taka aktywność pszczół spełniała kryterium zwierzyny. Dlatego naukowcy skorzystali z pomysłów przedstawionych przez biologa ewolucyjnego Gordona Burghardta w jego książce z 2005 roku The Genesis of Animal Play. Stwierdza, że zachowanie zabawowe nie jest uważane za zabawowe, jeśli prowadzi do jedzenia, schronienia lub łączenia się w pary. Powinno być spontaniczne, dobrowolne i dawać tylko nagrodę w grze. Powinno być powtarzalne i nie być odpowiedzią na stres.

Podczas eksperymentów naukowcy nie obserwowali prób wydobycia przez trzmiele pożywienia z kulek. Owady miały dość pożywienia, kule były z dala od swoich domów, nie wykazywały oznak stresu ani zamiaru kopulacji. Ich zdolności motoryczne podczas proponowanej gry różniły się od ruchów zwykłego repertuaru ich zachowań.

Wszystko to pozwala uznać, że zabawa z piłką spełnia kryterium gry. Jeśli odkrycia się potwierdzą, będą pierwszym dowodem na zabawowe zachowania wśród owadów.