Po raz pierwszy naukowcy szczegółowo opisali zmiany funkcjonalne zachodzące w mózgach osób regularnie spożywających kawę. Wyniki badania zostały opublikowane w czasopiśmie Molecular Psychiatry. Wpływ kofeiny na wydajność mózgu był wielokrotnie weryfikowany w różnych badaniach, których wyniki konsekwentnie potwierdzają, że kawa poprawia uwagę i czujność, zwiększa wskaźniki ogólnej motoryki, uczenia się i pamięci.

Wiadomo też, że kofeina prowadzi do pobudliwości ośrodkowego układu nerwowego, zwiększa wytrzymałość fizyczną oraz normalizuje poziom lęku. Jednak do tej pory neurobiologiczne przyczyny tych efektów nie zostały szczegółowo zbadane.

Specjaliści z Wydziału Medycznego Uniwersytetu Portugalskiego w Minho wraz z kolegami z Uniwersytetu w Aarhus w Danii opracowali pionierską technologię funkcjonalnego rezonansu magnetycznego (fMRI), aby porównać aktywność połączeń mózgowych u osób pijących codziennie kawę i nie spożywających jej wcale. Pierwsza grupa liczyła 31 osób, a druga 24.

„To pierwszy raz, kiedy wpływ regularnego spożywania kawy na sieć mózgową badano na tak szczegółowym poziomie” - tłumaczy kierownik badań Nuno Sousa, profesor uniwersytetu w komunikacie prasowym Instytutu Informacji Naukowej o Kawie ( ISIC), z którego sfinansowano prace. Minho. „Wyniki te, przynajmniej częściowo, pomogły wyjaśnić, na poziomie mechanistycznym, niektóre skutki picia kawy obserwowane w istniejących badaniach, takie jak lepsza kontrola motoryczna, czujność i pamięć oraz zwiększona zdolność do nauki".

Naukowcy odkryli, że osoby pijące kawę mają silniejsze połączenie między wzgórzem a móżdżkiem, który odpowiada za kontrolę motoryczną. Ponadto wykazują zwiększoną aktywność dynamiczną między kilkoma obszarami móżdżku i podkorowymi, tj. móżdżkiem, prążkowiem, wzgórzem, zakrętami okołipokampowymi, językowymi i dolnymi zakrętami potylicznymi.

Zdaniem naukowców aktywność ta wyjaśnia efekty, takie jak zwiększona koncentracja i uwaga, a także lepsze uczenie się i pamięć. Co ciekawe, autorzy zaobserwowali te same różnice strukturalne w połączeniach mózgowych u tych, którzy zwykle nie piją kawy, tuż po wypiciu filiżanki tego napoju. Na tej podstawie naukowcy wyciągają wniosek, że zmiany, które kofeina powoduje w mózgu, prawdopodobnie będą krótkotrwałe.