Naukowcy z Kanady i Niemiec odkryli, że jadalne małże wykorzystują dwuskładnikową mieszaninę jonów białka i metali do przyłączania się do podwodnych obiektów. Oba składniki są wprowadzane do systemu mikrokanalików w nodze małża, zamieniając się w trwały, wodoodporny klej.

Niektóre małże, tj. w szczególności małże jadalne (łac. Mytilus edulis), prowadzą przywiązany tryb życia, „przyklejając się” stopami do twardego podłoża. Aby to zrobić, zwierzęta produkują bisior (lub nić bisioru), czyli niezwykle silny klej białkowy, który może wytrzymać silne fale i prądy.

Ponieważ uzyskanie dobrej adhezji pod wodą nie jest łatwym zadaniem, chemicy zainteresowali się tą zdolnością małży, mając nadzieję na dalsze wykorzystanie tej wiedzy w produkcji klejów do wilgotnych środowisk (np. podczas operacji chirurgicznych lub dentystycznych).

Naukowcy opublikowali wyniki badania w czasopiśmie Science.

Eksperci wykorzystali różne techniki, w tym tomografię mikrokomputerową, mikroskopię świetlną, mikroskopię elektronową, rentgenowską mikroskopię fluorescencyjną oraz konfokalną spektroskopię Ramana, aby zbadać proces wytwarzania bisioru na poziomie subkomórkowym. Z ich pomocą naukowcy odkryli, że wewnątrz nogi małża znajdują się kanaliki wielkości mikronów, w których mieszają się składniki kleju.

Mięczak uwalnia do kanału pęcherzyki zawierające główne białko kleju oraz pęcherzyki z jonami żelaza i wanadu. Mieszając, jony białka i metali stopniowo twardnieją, zamieniając płynne białko w mocny klej. Cały proces trwa około dwóch do trzech minut. Naukowców szczególnie interesował fakt, że małże wykorzystują wanad do wytwarzania kleju. Wcześniej akumulację tego metalu zauważono tylko w kilku innych organizmach. Naukowcy uważają, że odgrywa on szczególnie ważną rolę w utwardzaniu kleju, a prace w tym zakresie są kontynuowane.